Անդրադառնալով հայ ժողովրդի համար թուրք–պարսկական պատերազմների աղետալի հետևանքներին` XVII դարի եվրոպացի հեղինակ Ժան Շարդենն արձանագրում է, որ «Աշխարհում չկա մի այլ երկիր, ուր տեղի ունեցած լինեին այդքան շատ արյունահեղ ընդհարումներ արևմտյան նա (Հայաստանը) հանդիսացավ ռազմական գործողությունների թատերաբեմ Օսմանյան և Սեֆելյան մղած վերջին պատերազմներում: թուրքեր կռվում էին ամբողջ Հայաստանը նվաճելու համար, սակայն բավարարվեցին այն պարսկականից հետ բաժանելով, այդուհանդերձ, նրանք տիրեցին նրա մեծագույն մասին»:
1555 թ. Ամասիայում Օսմանյան և Սեֆեմյան պետությունների միջև հաշտության պայմանագիր է կնքվում, համաձայն որի` թուրք–պարսկական սահմանագիծն անցնում էր Հայաստանի տարածքով: Հայաստանի Արևմտյան մասն անցնում էր Օսմանյան կայսրությանը, իսկ Արևլյան ` Իրանին:
/արևմտյան, Օսմանյան, , արևելյանը ,Սեֆյան, թուրքեր, պարսիկներ/
Իսրայել Օրին ազատագրական գործիչ»
- Ո՞վ էր Իսրայել Օրին, նրա ծավալած գործունեությունը հայության ազատագրման հարցում, ինչ արդյունքի հասավ:
Իսրայել Օրին հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ է, դիվանագետ: Նրա անվամբ է պայմանավորված XVII դարի վերջի և XVIII դարի սկզբի հայ ազգային-ազատագրական շարժման զարթոնքը: Ծագում էր Պռոշյանների իշխանական տոհմից։ Իսրայել Օրու գաղափարները մեծ ազդեցություն են ունեցել ժամանակի ազգային-ազատագրական պայքարի գաղափարների ձեւավորման հարցում։ Օրին հիմնել է պայքարի ռուսական կողմնորոշումը Նրա անցած ուղին ներկայացրու քարտեզագրման միջոցով: Երևակայական նամակ Իսրայել Օրու անունից:
- Նրա անցած ուղին ներկայացրու քարտեզագրման միջոցով:
այն օրվանից, երբ դու մեզ չօգնեցիր, ես շարունակեցի իմ ճամփորդությունը Եվրոպայում և խնդրեցի շատերին մեզ օգնել։ Սակայն ոչ ոք մեզ չօգնեց։ Իմ գործը կիսատ մնաց, և ես մահացա։ Ինչու՞ չօգնեցիր մեզ, երբ ես ծառայել էի քո բանակում և օգնել քեզ հաղթել թշնամիներիդ։ Մենք, հայերս, առաջին ազգերից ենք, որ ընդունել է քրիստոնեությունը։ Ո՞նց կարող էիր դու մեզ չօգնել, երբ դուք էլ եք քրիստոնյա։
- Երևակայական նամակ Իսրայել Օրու անունից:
Հարգելի իշխան Հովհան Վիլհելմ,
Այսօր էլ Թուրքիան Ադրբեջանի հետ միասին հարձակվել է հայերիս վրա և ուզում է ոչնչացնել։ Եվ դարձյալ ոչ ոք չի օգնում։ Կողքից են նայում։ Բայց մենք սովորեցինք ուրիշներից օգնություն չսպասել նաև շնորհիվ քեզ։ Դե լավ մնա։
Քոնն ընդմիշտ՝
Իսրայել Օրի
Պատրաստվում ենք քննարկման
Բաժանվում ենք երկու խմբի, յուրաքանչյուր խումբ հիմնավորում է իր պատասխանը:
Ձեր կարծիքով՝ հայ գործիչները Հայաստանի ազատագրության հարցը պետք է կապեին Եվրոպայի՞, թե՞ Ռուսաստանի հետ:
Տանը
Մեկ խմբի տեսանկյունից պատասխանի հիմնավորում/մեկ էջի սահմանում/: